از شاخههای زبان لاتین است و با زبانهای دیگر لاتین مانند اسپانیایی، فرانسوی، رومانیایی و پرتغالی شباهاتهای زیادی دیده میشود. در بین زبانهای لاتین، ایتالیایی بیشترین واژگان مشترک با لاتین و نزدیکترین زبان به آن است.
گویشوران این زبان که در ایتالیا، بعضی از کانتونهای کشور سوئیس که با ایتالیا مرز مشترک دارند، اتیوپی، مالت، واتیکان، سان مارینو، ونزوئلا، کرواسی، مراکش، اسلوونی، لیبی، تونس، سومالی، سومالیلند، اریتره، جزیره کرس و شهر نیس فرانسه (هردو پیشتر جزو خاک ایتالیا بودند)، آمریکا، کانادا، استرالیا، آلبانی، بخشهایی از کشور آرژانتین و قسمتهایی از برزیل زندگی میکنند.
نسل قبلی کشورهایی همانند مراکش و لیبی هنوز به زبان ایتالیایی سخن میگویند ولی میزان سخنوران این زبان در این کشورها، پس از تأکید بیشتر بر روی زبانهای بومی و زبان عربی و انگلیسی کاهش پیدا کرده است.
آموزش مقدماتی زبان ایتالیایی
الفبای ایتالیایی
الفبای ایتالیایی دارای ۲۱ حرف میباشد که در زیر، شکل و نام آنها را مییابید:
حرف | نام | حرف | نام | حرف | نام |
---|---|---|---|---|---|
A | اَ | H | آکا | Q | کو |
B | بی | I | ئی | R | اِرّه |
C | چی | L | اِلّه | S | اِسِّ |
D | دی | M | اِمّه | T | تی |
E | اِ | N | اِنّه | U | او |
F | اِفه | O | اُ | V | وو، وی |
G | جی | P | پی | Z | زٍتّا |
حروف دیگری هم وجود دارند که در زبان ایتالیایی نیستند ولی در کلمات بیگانه که به این زبان وارد شدهاند تلفظ میشوند.
حروف بزرگ | حروف کوچک | آوا |
J | j | یِ |
K | k | کاپا |
X | x | ایکس |
Y | y | ایپسیلن |
W | w | وو دوپّیا |
ترکیبهای نویسهای در زبان ایتالیایی
ترکیب نویسهها | آوا |
CI و CE | چ |
CH | ک |
SCI و SCE | ش |
GI و GE | ج یا ژ |
GH | گ |
GN | نی |
GL | آوایی بین ی و ل |
- با تکرار دو نویسه پشتسرهم، آن نویسه مشدد خوانده میشود. برای مشدد کردن نویسههای ترکیبی تنها باید نویسهٔ نخست دوبار نوشتهگردد.
ساختار زبان ایتالیایی
ساختار زبان ایتالیایی معمولآ به نه پارهگفتار (بخش دستوری)∗ یعنی فعل، اسم، حرف تعریف، صفت، ضمیر، قید، حرف اضافه، حرف ربط و علائم تقسیم میگردد، که تنها به شرح بخشهای فعل، اسم و حرف تعریف به شرح ذیل بسنده میکنیم:
- ساختار فعل در زبان ایتالیایی به این شکل است که کلیه افعال به سه دسته ARE- IRE – ERE تقسیم میشوند که هر دسته در هر زمان با فرمول خاص زمانی و دستهای خود صرف میشود و این فرمول نسبتاً ساده به کاربر این امکان را میدهد که دسته و زمان فعل را به آسانی تشخیص دهد.
- در بخش اسم تمامی نامهای ایتالیایی به یکی از حروف: O-I-A-E ختم میشوند که عموماً، نامهای ختم شده به O مفرد مذکر، نامهای ختم شده به A مفرد مؤنث، بیشتر نامهای ختم شده به I جمع مذکر و اکثر نامهای ختم شده به E جمع مؤنث میباشند.
- حرف تعریف در زبان ایتالیایی به شش بخش: Il -I -La- Le- Lo- Gli تقسیم میشود که اساسآ بر حسب تعداد، جنس و حرف اول کلمهای که بعد از آن میآید تغییر میکند، بنابراین حرف تعریف معین IL قبل از نامهای مفرد مذکری که باحروف بی صدا (بجز s ناخالص و z که باحرف تعریف Lo درمفرد و با gli در جمع نشان داده میشوند) قرار میگیرد و صورت جمع آن I میباشد.
شکل مؤنث حرف تعریف به پیچیدگی مذکر آن نیست و تنها برای مفرد یک شکل وجود دارد و آن La میباشد که قبل از کلماتی که باحروف باصدا شروع میشوند به شکل ‘L درمیاید، در جمع هم تنهایک شکل دارد آنهم Le که قبل از کلماتی که با e شروع شوند بصورت ‘L درمیاید.
گرامر ایتالیایی
نگاهی کوتاه به دستور زبان (گرامر) ایتالیایی:
حرف تعریف در زبان ایتالیایی:
حرف تعریف واژه ای است که قبل از اسم می آید و به جنسیت و تعداد آن دلالت می کند. در زبان ایتالیایی حرف تعریف دو قسم است 1- معین 2- نا معین
حرف تعریف معین در زبان ایتالیایی:
این حرف تعریف در زبان ایتالیایی برابر با «The» در زبان انگلیسی است. با این تفاوت که در زبان ایتالیایی برای مذکر و مؤنث و همچنین جمع و مفرد از حروف تعریف مختص به خود استفاده می شود. حرفتعریف معین در زبان ایتالیایی با تعداد و جنس اسم بعد از خودش مطابقت دارد.
حروف تعریف معین در زبان ایتالیایی عبارتند از:
- il. (ایل) قبل از اسمهای مفرد مذکری می آید که با حروف s, z بی صدا شروع می شوند.
پدر ایل پادرِ Il padre
کتاب ایل لیبرُ Il libro
- i. (ائی) قبل از اسمهای جمع و مذکری می آید که در حالت مفرد بودن از حروف تعریف Il استفاده می کنند.
کتابها ائی. لیبری I libri
- lo. (لُ) قبل از اسمهای مفرد مذکری می آید که با حروف زیر شروع می شوند:
«s, z, x,gn,pn,ps»
نویسنده لُسکریتُر Lo scrittore
gli. (لئی) وقتی که حرف تعریف lo جمع بسته می شود به gli تبدیل می شود.
نویسنده ها لئی اِسکریتُری Gli scrittori
- la. (لا) کلیه اسامی مفرد و مؤنث از این حرف تعریف استفاده می کنند.
شب لا. نتِّ La notte
قورباغه لا. رَنَ La rana
- le. (لِ) وقتی که حرف تعریف la جمع بسته می شود به le تبدیل می شود.
خانمها لِ. دُنِّ Le donne
قورباغه ها لِ. رَنِ Le rane
L’. قبل از اسمهایی که مفرد و مذکر یا مؤنث باشند که با حرف صدا دار شروع شوند قرار می گیرد.
دوست (دختر) لَمیکا L’amica
دوست (پسر) لَمیکُ L’amico
حروف آخر کلمات در هنگام جمع به صورت زیر است:
جمع مفرد
Persone è Persona è e è a
Giorni è Giorno è i è o
Fiori è fiore è i è e
حرف تعریف نا معین در زبان ایتالیایی:
حرف تعین نامعین در زبان ایتالیایی دزست هم معنا با «an» و «a» در انگلیسی است و تا حدی می توان این حرف تعریف را مطابق با دو حرف «ی» و «یکی» در زبان فارسی دانست.
مثل: پسری، یک پسر، اما نباید فراموش کرد این حرف تعریف هم با توجه به مذکر و مؤنث یا جمع و مفرد بودنِ اسم بعد از خود متفاوت است.
حرف تعریف نا معین در زبان ایتالیایی عبارتند از:
Uno. (اونُ) قبل از اسمهای مفرد و مذکری که با حروف s, z شروع می شوند قرار می گیرد.
یک نویسنده اونُ. اِسکرتُرِ Uno scrittore
Un . (اون) قبل از اسامی مفرد، مذکر می آید.
یک پسر اون. رَگَتزُ Un ragazzo
Una . (اونا) قبل از کلیه اسامی مفرد و مؤنث که با حرف بی صدا شروع می شوند می آید.
مادری اونا. مادرِ Una madre
دختری اونا. رَگَتزا Una raggatza
Un’ . (اون) قبل از اسامی می آید که با حروف صدا دار شروع شده اند. «چه در مؤنث و چه در مذکر»
یک دوست، دوستی (دختر) اون. اَمیکا Un’ amica
«ضمایر شخصی» «ضمایر فاعلی»
ضمایر شخصی در زبان ایتالیایی:
من ائیو io
تو تو tu
او (مذکر) لوی lui
او (مؤنث) لِی lei
ما نُی noi
شما وُی voi
آنها لُرُ loro
ضمایر ملکی در زبان ایتالیایی
ضمایر ملکی، مالکیت را می رسانند و در جمله به جای اسم می نشینند. و عبارتند از:
اسم بعد از این ضمایر مفرد است. مؤنث مذکر
مال من La mia / Il mio
مال تو La tua / Il tuo
مال او La sua / Il suo
مال ما La nostra / Il nostro
مال شما La vostra / Il vostro
مال آنها La loro / Il loro
جمع ای ضمایر عبارتند از:
اسم بعد از این ضمایر جمع است. مؤنث مذکر
Le mie I miei
Le tue I tuoi Le sue I suoi Le nostre I nostri Le vostre I vostri Le loro I loro
پدر من ایل. میُ. پادرِ Il mio padre
مادر من لا.میا.مادرِ La mia madre
کتابهای من ائی.میِیی.لیبری I miei libri ضمایر اشاره
این ضمایر عبارتند از:
جمع مؤنث | جمع مذکر | مفرد مؤنث | مفرد مذکر |
Queste
اینها Quelle آنها |
Questi
اینها Quelli آنها |
Questa
این Quella آن |
Questo
این Quello آن |
مثال:
این کتاب Questo libro
این خانم Questa donna
آن خانم Quella donna
این کتابها Questi libri
این خانمها Queste donne
آن خانمها Quella donne
ضمیر استفهامی
این ضمایر عبارتد از:
چه کسی؟ کی؟ (کی)؟ Chi?
مال کی؟ (دی. کی)؟ Di chi?
چی؟ چه چیزی؟ (کِ. کُزا)؟ Che cosa?
کدام؟ (کوآلِ)؟ Quale?
کدامها؟ (کوآلی)؟ Quali?
چقدر؟ چند تا؟ (کوآنتو- کوآنتی)؟ Quanto?- Quanti?
(جمع) (مفرد)
صفت ملکی در زبان ایتالیایی
جمع مؤنث | جمع مذکر | مفرد مؤنث | مفرد مذکر | |
mie
tue sue nostre vostre loro |
miei
tuoi suoi nostril vostri loro |
mia
tua sua nostra vostra loro |
mio
tuo suo nostro vostro loro |
من
ِ تو ِ او ِ ما ِ شما ِ ایشان |
باید دقت داشت صفات ملکی نیز کانند ضمایر ملکی مالکیت را می رسانند با این تفاوت که در جمله قبل از اسم می آیند و از نظر دستور زبان صفت و موصوف هستند اما ضمایر ملکی همانطور که گفته شده به جای اسم می نشینند.
کتابِ من Il mio libro
خانۀ من La mia casa
اتاق او La sua camera
و از نظر مفرد و جمع و مؤنث و مذکر بودن با اسم بعد از خود مطابقت دارند.
ضمایر مفعولی در زبان ایتالیایی
ضمایر مفعولی نشان دهندۀ کار فاعل بر روی آنها هستند.
در زبان ایتالیایی دو نوع ضمیر مفعولی وجود دارد که عبارتند از ضمایر مفعولی با واسطه و بی واسطه. ضمایر مفعولی با واسطه در اکثر موارد همراه حروف اضافه آورده می شوند.
با واسطه بی واسطه
به من- برای من mi مرا mi
به تو. برای تو ti تو را ti
به او. برای او (مذکر) gli آن را. او را (مذکر) lo
به او. برای او (مؤنث) le آن را. اورا (مؤنث) la
به ما. برای ما ci ما را ci
به شما. برای شما vi شما را vi
به آنها. برای آنها (مذکر) loro آنها را (مذکر) li
به آنها. برای آنها (مؤنث) gli آنها را (مؤنث) le
ترکیب مفعول با واسطه و مفعول بی واسطه:
با واسطه بی واسطه
آن را به من melo è mi lo
آن را به تو telo è ti la
آن را به او (مؤنث و مذکر) glielo è gli + li
è le
آن را به ما celi è ci
آن را به شما velo è vi
آن را به آنها (مؤنث و مذکر) glielo è gli
نباید فراموش کرد ضمایر مفعولی بی واسطه la و le را نیز مانند lo می توان با مفعول با واسطه ترکیب نمود.
مثال آن را برای من می خری؟ Mela compri?
می خواهم آن را برای او بخرم. Voglio comprargliela
آن را به من بده. Melo da.
ساختار جملات در زبان ایتالیایی
جمله حال ساده= مفعول + فعل + فاعل
Io voglio comprare un libro
مفعول فعل فاعل
می خواهم یک کتاب بخرم.
پرسشی: برای پرسشی کردن جملات هم می توان به طور سوالی جمله را خواند و هم می توان از ضمایر پرسشی استفاده کرد:
می خواهد به تهران برود؟ Vuole andare a Tehran?
چه وقتی به تهران می روی؟ Quando va a Tehran?
منفی: برای منفی کردن از یک non قبل از فعل استفاده می کنیم
دوست ندارم. Non mi piace.
نمی خواهم. Non voglio.
جملات پرکاربرد در زبان ایتالیایی
ایتالیایی | تلفظ و معادل فارسی |
si | سی: بله |
no | نُ: نه |
Per favore | پِر فَوُرِ: لطفا |
Grazie | گرَتسیِ: متشکرم |
Grazie tante | گرَتسیِ تَنتِ: خیلی ممنون |
Prego | پرِگِ: خواهش میکنم |
Mi dispiace, Scusa, Scusi | می دیسپیاَچِ، اسکوزَ، اسکوزی: متاسف، عذر خواهی کردن |
Non capisco «oppure» Non ho capito | نُن کَپیسکُ «اُپّورِ: یا» نُن کَپیسکُ: من نمیفهمم |
Buona fortuna | بواُنَ فُرتونَ: موفق باشید |
?Quanti | کواَنتی چندتا؟ |
?Quanto | کواَنتُ: چه مقدار؟ |
Io sono | ایاُسُنُ: من هستم |
Silenzio | سیلِنسیاُ: سکوت |
Andiamo | اَندیاَمُ: بریم |
Prego, ripeta | پرِگُ، ریپِتَ: لطفا، دوباره |
Bravo, complimenti | برَوُ، کُمپلیمِنتی: خیلی خوب |
کِ کُزِ کواَنتُ: این چیه؟ | |
?Dov’è | دُوِ: کجا هست؟ |
Sei molto gentile | سِای مُلتُ جِنتیلِ: تو خیلی مهربانی |
?Chi lo sa | کی لُ سُ: چه کسی میداند؟ |
?Come ti chiami | کُمِ تی کیاَمی: نام تو چیست؟ |
Mi chiamo Gianni | می کیاَمُ جَنّیَ: اسم من جَنّی هست |
Ciao | چَاُ: سلام، خداحافظ (صمیمانه) |
Salve | سَلوِ: سلام (احترامی) |
Buon giorno | بواُن جُرنُ: روز بخیر |
Buon pomeriggio | بواُن پُمِریجُّ: بعدظهر بخیر |
Buona sera | بواَنَ سِرَ:عصر بخیر |
Buona notte | بواُنَ نُتِّ: شب بخیر، شب خوش |
Arrivederci, Arrivederla | اَرّیوِدِرچی، اَرّیوِدِرلَ: خداحافظ، بدرود |
Addio | اَدّیاُ: خداحافظ، بدرود |
روز بخیر/صبح بخیر ……………………… بُن جُرنُ ……………………………………..Buon giorno | |
بعدازظهر بخیر ……………………………. بُن پُمِریجُّ ………………………… Buon pomeriggio | |
شب بخیر …………………………….بُنانُتّ ِ …………………………………….. Buona notte | |
عصر بخیر ……………………………….بُناسِ� �ا …………………………………….. Buona sera | |
به امید دیدار(محترمانه/دوستانه) ………….. ارّی وِدِرلا/ارّی وِدِرچی………..Arrivederla/Arrivederci | |
خواهش میکنم………………..پِرِگُ…….. ………………………………………….P rego | |
متشکرم……………….گرَتزیِ….. ………………………………………….. Grezie | |
خیلی متشکرم/ممنون ………………………… میلِّ گرتزیِ …………………………………Mille grazie | |
بله/نه ……………………………… سی/نُ ………………………………………….. …….Si/No | |
ببخشید(محترمانه/دوستانه) ……………………….. اِسکوزی/اِسکوزَ……………………………..S cusi/Scusa | |
سلام ………………………. چا اُ ………………………………………….. …….. Ciao | |
این چه معنی می دهد؟ ……….. کِ وُل دیرِ کواِستُ؟ ……………?che vuol dire questo | |
من متوجه نمیشم/نمیفهمم ……………… ائیو نُن کپیسکُ ……………… io non capisco | |
ساعت چنداست؟ ……………………… کِ اُرا اِ …………………………………………..? `che ora e | |
لطفا کمکم کنید ………………………. می اَیوتی پرفاوُرِ ……………….. mi aiuti perfavore | |
لطفا ………………………………………….. …. پرفاوُرِ …………………………………….. per favore | |
قابلی نداره ……………………………… نُن چِ دی کِ …………………………….non c’e` di che | |
خوش آمدید…………………………………. .بِن ونوتی…………………………………. ….ben venuti | |
متاسفم/معذرت می خوام …………………………. می دیسپیاچِ ……………………………………….mi dispiace | |
تا حالا،فعلا ………………………………………….. .. جَ دی جَ …………………………………….Gia` , di gia` | |
سپس،پس از آن،از ………………………………….. اَلُّرا ، اَ کوال تِمپُ ……………. Allora , a quel tempo | |
و ………………………………………….. ……………… اِ ………………………………………….. ……………… E | |
اما ………………………………………….. ……………. مَ ………………………………………….. ………….. Ma | |
شاید ………………………………………….. ……….. فُرسِ ………………………………………….. ….. Forse | |
هیچکس ………………………………………….. …….. نِسّونُ ………………………………………… Nessuno | |
نَ(علامت منفی که همراه فعل می آید) ……………………………. نُن ………………………………………….. ………. Non | |
بیشتر نه،هم نه ………………………………………….. .. نُن مُلتُ ……………………………………. Non molto | |
هیچی،هیچ ………………………………………….. …….. نیِنتِ ………………………………………….. … Niente | |
هنوز ………………………………………….. ………….. اَنکُرَ ………………………………………….. .. Ancora | |
هرگز ………………………………………….. …………… مَی ………………………………………….. ………. Mai | |
حالا،الان ………………………………………….. …………… اُرا ………………………………………….. ………. Ora | |
یا ………………………………………….. ……………. اُ ، اُپورِ …………………………………… O , oppure | |
همچین،نیز ………………………………………….. …………. اَنکِ ………………………………………….. .. Anche | |
فقط ………………………………………….. …………….. سُلُ ………………………………………….. …… Solo | |
همیشه ………………………………………….. ………….. سِمپرِ ………………………………………… Sempre | |
خیلی ………………………………………….. …………….. مُلتُ ………………………………………….. …. Molto | |
به زودی زود ………………………………………….. ………. اَ پِرِستُ ……………………………………… A presto |
اعداد در زبان ایتالیایی |
numeri |
(تا هزار) |
uno: 1 |
due: 2 |
tre: 3 |
quattro: 4 |
cinque: 5 |
sei: 6 |
sette: 7 |
otto: 8 |
nove: 9 |
dieci: 10 |
undici: 11 |
dodici: 12 |
tredici: 13 |
venti: 20 |
ventuno: 21 |
ventidue: 22 |
trenta: 30 |
quaranta: 40 |
cinquanta: 50 |
sessanta: 60 |
settanta: 70 |
ottanta: 80 |
novanta: 90 |
cento: 100 |
duecento: 200 |
…mila: 1000 |
?perchè parli italiano= چرا ایتالیایی صحبت می کنی؟ |
sei bravissima = خیلی وارده( مهارته بالایی داری) |
complimenti = تبریک عرض میکنم به شما |
metti altre tue foto = بازم عکس از خودت بزار تو سایت |
?ne hai solo una= به جز این چیزه دیگری نداری؟ |
?cosa vuoi sapere= دیگه چی دوست داری بدونی |
…?non ho capito cosa è il= می چیزی در مورد …. نمیدانم ( اطلاع ندارم) |
di niente = هیچی |
?perchè lo volevi sapere= چرا می خوایی بدونی |
sei un architetto = تو یک معمار هستی |
vuoi copierci= شما متوجه هستید |
la città dove è nato Valentino Rossi = شهری که اونجا متولد شدم ولنتینو روزی هست |
ti saluto = سالم باشی |
esco= برم |
vado al pub con gli amici ciao= میرم تا دوستامو ببینم خدا نگه دار |